Opinia ECR Polska w sprawie projektu systemu kaucyjnego do Ministerstwa Klimatu i Środowiska

Szanowny Panie Ministrze,

Doceniamy wysiłek realizacji projektu zmian w ustawie o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz ustawy o odpadach i wdrożenia w Polsce systemu depozytowo-kaucyjnego. Śledząc żywiołowe dyskusje, jakie on wywołuje, jesteśmy świadomi bardzo zróżnicowanych punktów widzenia i trudu wypracowania satysfakcjonującego konsensusu. Ufamy, że reprezentując perspektywę wszystkich stron łańcucha wartości, rekomendujemy dobre, potrzebne i realistyczne  zmiany do projektu.

1. Postulujemy wyłączenie z systemu kaucyjnego butelek szklanych wielorazowego użytku, będących dzisiaj przedmiotem dobrowolnego systemu kaucji – jak butelki zwrotne od piwa. System ten działa dzisiaj efektywnie i nie ma potrzeby komplikowania tego rozwiązania.
2. Postulujemy doprecyzowanie definicji napoju, którego opakowanie będzie podlegało systemowi kaucyjnemu – i wyłączenie z niej opakowań po mleku i produktach odzwierzęcych. Biologicznie aktywne pozostałości produktu dyskwalifikują takie opakowanie z przetwarzania (ryzyko skażenia recyklatu), a samo składowanie opakowań wymaga odpowiedniego reżimu sanitarnego.
3.  Sugerujemy doprecyzowanie w projekcie ustawy pojęcia “jednostki handlowej” – w kontekście hurtowni, a także sprzedaży konsumenckiej (na paragon) jak i innym podmiotom gospodarczym (na fakturę – w hurtowniach, ale także sklepach detalicznych). Co za tym idzie – czy kaucja dla opakowań jednorazowych będzie naliczana przez każde ogniwo łańcucha dostaw, czy tylko na ostatnim etapie?
4. Jesteśmy przeciwni wynikającemu z proponowanego systemu podwójnemu opodatkowaniu dla wprowadzających produkty w opakowaniach do obrotu. Jak realizacja postulatów projektu ma wpływać na dzisiejszą opłatę produktową?
5. Postulujemy doprecyzowanie w ustawie sposobu rozliczania operatora (podmiotu reprezentującego) z jednostkami handlowymi. Jak ma wyglądać rozliczanie zwracanych kaucji – np. przy zwrocie opakowań do jednostki innej niż ta, w której nastąpił zakup – w sytuacji, gdy w punkcie odbioru opakowań zabraknie środków na zwrot kaucji? Co ze sprzedażą w kanale on-line?
6. Praktyka życia gospodarczego nakazuje objęcie obowiązkiem prowadzenia zbiórki opakowań jednostki handlowe o powierzchni powyżej 500 m i dobrowolność zbiórki w sklepach o mniejszej powierzchni.
7. Postulujemy przy tym przyjęcie dłuższej perspektywy czasowej i stopniowe wdrażanie zmian: określenie już dziś poszerzonego katalogu opakowań z surowców wtórnych, które mogą być w przyszłości (znanej dziś lub nie) włączone w system kaucyjny. Umożliwi to przygotowanie się i dostosowanie inwestycji.
8. Dla skuteczności i prostoty systemu, sugerujemy również określenie w ustawie przejrzystego mechanizmu ustalania wysokości kaucji, tak, by była ona jednakowa z perspektywy konsumenta. Nie jest zasadne umieszczanie informacji o wysokości kaucji na opakowaniach.

Jesteśmy przekonani, że doprecyzowanie tych zapisów w docelowym kształcie ustawy wpłynie pozytywnie na jej odbiór przez branżę handlową i producentów napojów, unikając jednocześnie generowania zbędnych kosztów i niepotrzebnego zamieszania. Ufamy, że propagowanie zwrotu butelek z tworzyw sztucznych przyczyni się do bardziej świadomych zakupów przez konsumentów i wzrostu poziomów odzysku opakowań z innych frakcji materiałowych.

Związek Pracodawców ECR Polska – organizacja zrzeszającą firmy w całym łańcuchu dostaw sektora spożywczego. Naszymi członkami są zarówno producenci – w tym wiodące firmy napojowe i browarnicze, jak i sieci handlowe, a także dostawcy rozwiązań dla tego sektora. Funkcjonujemy, by wspierać Członków w lepszej współpracy i zrównoważonym rozwoju w łańcuchach wartości.