Konsultacje społeczne dotyczącego zapobiegania marnowaniu żywności
Trwają konsultacje społeczne projektu zmieniającego ustawę o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności z 19.07.2019 r. Zmiany mają na celu ograniczanie zjawiska marnowania żywności (przede wszystkim przez sieci handlowe) oraz doprecyzowanie istniejących przepisów.
W uzasadnieniu projektu wskazano m.in. na najważniejsze propozycje zmian:
- doprecyzowanie definicji „marnowanej żywności” – tak by odzwierciedlała założenie, że dopóki żywność nie stanie się odpadem, należy podejmować działania, które mają przeciwdziałać marnowaniu. Marnowaniem są nie tylko działania, na skutek których żywność jest marnowana, ale także i zaniechania które doprowadziły do przeterminowania;
- zobowiązanie „sprzedawców żywności”, aby umowami na nieodpłatne przekazywanie żywności organizacji pozarządowej objęte były wszystkie jednostki handlu sprzedawcy (czyli także pojedyncze sklepy) o powierzchni powyżej 250 m2. Usunięto kryterium dotyczące przychodów ze sprzedaży (50%);
- podniesieniu opłaty za marnowaną żywność z 0,1 zł/kg na 0,5 zł/kg, aby zmniejszyć skalę marnotrawionej żywności przez sklepy;
- wprowadzenie maksymalnego odliczenia od opłaty, tj. sumy kosztów kampanii i kosztów transportu i dystrybucji do maksymalnie 20 % opłaty;
- wprowadzenie kary w przypadku niezrealizowania kampanii edukacyjno-informacyjnych w wysokości 5 000 zł;
- podniesienie kary pieniężnej za niewniesienie opłaty, wniesienie w niepełnej wysokości albo po terminie;
- wprowadzenie terminu, do którego sprzedawcy żywności mają podpisać umowę z organizacją pozarządową, tj. do 31 grudnia na następny rok kalendarzowy.
Sklepy nie tylko marnują często wciąż dobrą jakościowo żywność, ale przede wszystkim kształtują postawy konsumentów i wpływają na ich decyzje zakupowe. W Polsce co roku marnuje się ok. 5 milionów ton żywności, z czego ok. 9% przypada na placówki handlowe. Procentowo wydaje się to niedużym udziałem, jednak po przeliczeniu to aż 450 tysięcy ton produktów, które mogłyby zostać wykorzystane na rzecz potrzebujących.
Marnowanie żywności niesie za sobą niezwykle negatywne skutki środowiskowe, społeczne i ekonomiczne. Tymczasem na wyprodukowanie żywności, a następnie dostarczenie do konsumenta zużywane są zasoby ziemi, nawozy, środki ochrony roślin, paliwa, energia elektryczna i ciężka praca wielu ludzi. A wyrzucanie żywności marnotrawi te zasoby. Co więcej, zmarnowana żywność powiększa ilość odpadów, zwiększa objętość wysypisk śmieci, a podczas rozkładania się emituje gazy, które przyczyniają się do efektu cieplarnianego.
Jednocześnie należy wskazać, że nie ma możliwości podjęcia alternatywnych w stosunku do projektowanej ustawy środków umożliwiających osiągnięcie zamierzonego celu.
Projekt ustawy znajduje się na stronie Rządowego Centrum Legislacji w zakładce Rządowy Proces Legislacyjny pod linkiem: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12390107
Uwagi do projektu należy zgłaszać w terminie do 7 listopada br.